Prawa konsumenta, który nie doszedł do porozumienia z bankiem PRZED SĄDEM POLUBOWNYM PRZY KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO (KNF)

Konsument, który zaciągnął kredyt hipoteczny w CHF, EUR lub USD, ma prawo dochodzić swoich roszczeń na drodze sądowej, jeżeli nie udało się zawrzeć ugody z bankiem. Brak porozumienia nie pozbawia go prawa do wystąpienia z powództwem przeciwko bankowi, zwłaszcza jeżeli umowa kredytowa zawiera klauzule abuzywne (niedozwolone postanowienia umowne).

1. Żądania, jakie może zgłosić konsument w pozwie

Po nieudanej mediacji konsument ma prawo wystąpić do sądu z takimi samymi żądaniami z jakimi występują kredytobiorcy, którzy nie przystępowali do mediacji  tzn. o Unieważnienie umowy kredytowej w całości – najczęściej z powodu istnienia w umowie klauzul abuzywnych dotyczących przeliczeń kursowych (spreadów, indeksacji). Skutkiem unieważnienia jest zwrot wzajemnych świadczeń stron (konsument zwraca nominalnie wypłacony kapitał kredytu, bank zwraca wszystkie wpłaty kredytobiorcy – raty, odsetki, prowizje itd.).

2. Brak ugody z bankiem nie zamyka drogi do sądu

• Nawet jeśli bank przedstawił konsumentowi propozycję ugody, którą ten odrzucił, nie wyklucza to możliwości skierowania sprawy do sądu.
• W wielu przypadkach ugody oferowane przez banki są niekorzystne dla kredytobiorców, dlatego konsumenci decydują się na proces, aby uzyskać korzystniejsze rozstrzygnięcie sądowe, np. całkowite unieważnienie umowy.

3. Korzyści z unieważnienia umowy w sądzie

• Zwrot przez bank wszystkich wpłaconych rat i innych kosztów związanych z kredytem (z reguły znacznie przekraczających wartość udzielonego kapitału). To tzw. Sankcja kredytu darmowego.
• Wykreślenie hipoteki wpisanej w księdze wieczystej na rzecz banku już po spłacie nominalnej kwoty kredytu.

• Brak dalszych zobowiązań wobec banku (brak obowiązku spłaty kredytu w przyszłości).

4. Ryzyka i obowiązki po unieważnieniu umowy

• Obowiązek zwrotu przez kredytobiorcę nominalnie wypłaconego kapitału kredytu (jednorazowo lub w uzgodniony z bankiem sposób).
• Potencjalne żądanie banku o zapłatę za korzystanie z kapitału – jednak sądy coraz częściej oddalają takie roszczenia banków, powołując się na orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE (TSUE).

5. Praktyczne kroki dla konsumenta po nieudanej mediacji z bankiem

1. Zebranie dokumentów (umowa kredytowa, aneksy, harmonogramy spłat, dowody wpłat).
2. Skorzystanie z pomocy Prawników specjalizujących się w prowadzenie spraw o unieważnienie umowy (opcjonalnie ale zalecane)
3. Wystąpienie z wezwaniem do zapłaty (opcjonalnie, ale zalecane).
4. Złożenie pozwu w sądzie właściwym miejscowo (najczęściej miejsce zamieszkania konsumenta lub siedziba banku).

Podsumowanie

➡️ Konsument, który nie zawarł ugody z bankiem przed sądem polubownym przy komisji nadzoru finansowego w sprawie kredytu frankowego, może wnieść pozew o unieważnienie.umowy.
➡️ Sąd ma obowiązek badać, czy umowa zawiera klauzule abuzywne, a konsument jest chroniony na podstawie prawa krajowego i unijnego.
➡️ Unieważnienie umowy może przynieść znacznie większe korzyści finansowe niż proponowane przez bank ugody.

​Statystyki dotyczące mediacji w sprawach kredytów frankowych przed Sądem Polubownym przy Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) wskazują na zmieniające się zainteresowanie tą formą rozwiązywania sporów oraz na różne wskaźniki skuteczności tych mediacji.​

Łączne dane za lata 2021-2024:

• Łącznie zakończono 63,5 tys. mediacji, z czego blisko 47 tys. zakończyło się zawarciem ugody. Zawarcie ugody w wielu przypadkach oznaczało rezygnację kredytobiorcy ze znacznej części przysługującego mu roszczenia.
• Mediacje prowadzone przed Sądem Polubownym przy KNF w latach 2021-2024 cechowały się skutecznością, na poziomie ok 75%. Jednak w 2024 roku zauważalny był spadek liczby nowych mediacji.