Decydując się na zapisanie dziecka, które w danym roku kalendarzowym ukończy 6 lat, do pierwszej klasy szkoły podstawowej, rodzice często zakładają, że w razie, gdyby w trakcie roku szkolnego okazało się, że dziecko nie osiągnęło jeszcze odpowiedniej dojrzałości emocjonalnej, bądź nie odnajduje się w klasie, zawsze istnieje możliwość przeniesienia dziecka do tzw. „zerówki”.

Przepis art. 36 ust. 1-3 Prawa oświatowego dopuszcza przyjęcie dziecka, które w danym roku kalendarzowym ukończy 6 lat do pierwszej klasy szkoły podstawowej.

Warunkiem przyjęcia 6-latka do klasy pierwszej jest konieczność złożenia, odpowiedniego wniosku.

Wniosek rodziców, o którym mowa wyżej, podlega uwzględnieniu przez dyrektora szkoły, jeżeli dziecko spełnia jeden z poniższych warunków:

1. korzystało z wychowania przedszkolnego w roku szkolnym poprzedzającym rok szkolny, w którym ma rozpocząć naukę w szkole podstawowej, albo
2. posiada opinię o możliwości rozpoczęcia nauki w szkole podstawowej, wydaną przez publiczną poradnię psychologiczno-pedagogiczną albo niepubliczną poradnię psychologiczno-pedagogiczną zatrudniającą pracowników posiadających kwalifikacje określone dla pracowników publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych.

W razie rozpoczęcia nauki w szkole podstawowej, zgodnie z przywołanymi wyżej przepisami, dziecko jest zwolnione z obowiązku odbycia przygotowania przedszkolnego w, oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej lub w innej formie wychowania przedszkolnego (art. 36 ust. 3 Prawa oświatowego).

Analizowane przepisy nie przewidują natomiast sytuacji, gdy 6 letnie dziecko rozpoczynające naukę w klasie pierwszej wymaga przeniesienia do zerówki. W szczególności dotyczyć to może braku dojrzałości emocjonalnej dziecka, trudności w porozumieniu się z rówieśnikami czy też  trudności w przyswojeniu przerabianego materiału.

Brak regulacji ustawodawcy wyżej wskazanego zagadnienia należy uznać za lukę prawną, która prowadzi do formalnego braku możliwości przeniesienia sześcioletniego ucznia pierwszej klasy szkoły podstawowej do tzw. „zerówki”.

Pomimo tego każdy z przypadków wymaga odrębnej analizy stanu faktycznego i prawnego w celu zbadania możliwości przeniesienia sześciolatka z klasy pierwszej do klasy zerowej mimo, iż ustawodawca takiej możliwości nie przewidział.

W wyżej opisanej sytuacji trzeba mieć na względzie, iż w razie zaprzestania przez ucznia dalszego uczęszczania do klasy pierwszej pozostaje także problem wprowadzenia przez ustawodawcę obowiązku odbycia przez dziecko w wieku 6 lat rocznego przygotowania przedszkolnego w przedszkolu, oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej lub w innej formie wychowania przedszkolnego. Brak wypełnienia powyższego obowiązku może powodować problemy z ponownym przyjęciem dziecka do szkoły w wieku 7 lat.

Nadto rodzic, który dopuszcza do nierealizowania przez dziecko obowiązku szkolnego i pozwalający na nieuczestniczenie przez dziecko w zajęciach szkolnych, naraża się na konsekwencje z tego tytułu. Dyrektor szkoły powinien bowiem w takiej sytuacji zawiadomić sąd opiekuńczy. Nadto dyrektor szkoły jest w takiej sytuacji do nałożenia grzywny w celu przymuszenia (art. 1apkt 12 lit b i art. 119 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, tekst jedn. Dz. U. z 2023 r., poz. 2505).

Podsumowując na dzień dzisiejszy nie ma możliwości przeniesienia sześcioletniego ucznia pierwszej klasy szkoły podstawowej do tzw. „zerówki”, gdyż przepisy nie przewidują takiej możliwości. Rodzice decydujący się na złożenie wniosku o przyjęcie dziecka, które w danym roku kalendarzowym ukończy 6 lat, do szkoły podstawowej powinni więc odpowiednio rozważyć swoją decyzję, gdyż w razie niedostosowania dziecka, z jakiejkolwiek przyczyny, bardzo trudne będzie cofnięcie swojej decyzji.