Majątek upadłego po ogłoszeniu upadłości staje się masą upadłości. Wszystko to, co wchodzi w skład masy upadłości upadły musi wydać syndykowi.

Czy to oznacza, że upadły musi wydać syndykowi wszystko, co posiada bez żadnego wyjątku?

Nie, przepisy przewidują pewne wyłączenia oraz przypadki, w których możliwe jest wyłącznie z masy niektórych przedmiotów należących do upadłego na wniosek upadłego lub osoby trzeciej.

Co nie wchodzi do masy upadłości?

Lista jest dosyć długa.

– wynagrodzenie upadłego, w części niepodlegającej zajęciu

– przedmioty osobiste dłużnika i jego rodziny, urządzenia domowego, pościel, bielizna, odzież codzienna i służbowa,

– zapasy żywności i opału,

– narzędzia i inne przedmioty niezbędne do wykonywania pracy,

– przedmioty i urządzenia niezbędne do nauki, praktyki religijnej, przedmioty użytku codziennego,

– przedmioty niezbędne ze względu na niepełnosprawność dłużnika lub członków jego rodziny,

– sumy przyznane przez Skarb Państwa na specjalne cele, np. stypendia albo z tytułu obowiązku alimentacyjnego,

– świadczenia z ubezpieczeń osobowych, odszkodowania majątkowe,

– alimenty i świadczenie 500+,

– świadczenia z pomocy społecznej, świadczenia rodzinne, dodatki rodzinne, pielęgnacyjne, dla sierot oraz opiekunów,

– zasiłki dla bezrobotnych, dodatki akwizycyjne, stypendia i dodatki szkolne,

– świadczenia emerytalno-rentowe w części niepodlegającej zajęciu,

Odnośnie wysokości dochodu niewchodzącego do masy upadłości Sędzia-komisarz na wniosek upadłego lub syndyka może w inny sposób określić część dochodu upadłego, która nie wchodzi do masy upadłości biorąc pod uwagę szczególne potrzeby upadłego i osób pozostających na jego utrzymaniu, w tym ich stan zdrowia, potrzeby mieszkaniowe oraz możliwości ich zaspokojenia. Również uchwała zgromadzenia wierzycieli może wyłączyć z masy upadłości inne składniki mienia upadłego, pod warunkiem złożenia wniosku.

Ponadto w przypadku gdy upadły posiada np. udział w nieruchomości, którego nabyciem nikt nie będzie zainteresowany, sędzia-komisarz może wyłączyć taki udział z masy upadłości.

Często dochodzi do sytuacji, że syndyk zajmuje przedmiot nienależący do upadłego. Wówczas właściciel przedmiotu może domagać się jego wyłączenia z masy upadłości.

Z momentem ogłoszenia upadłości upadły traci prawo zarządzania swoim majątkiem i nie może bez zgody syndyka rozporządzać swoim majątkiem: sprzedawać, darować, niszczyć. Czynności takie nie tylko są bezskuteczne, ale mogą przede wszystkim skutkować złożeniem wniosku o umorzenie postępowania przez syndyka.