Procesy sądowe o odszkodowania i zadośćuczynienia należą do  długotrwałych postępowań, trwających średnio 3 do 5 lat. Zawarcie ugody pozwala skrócić postępowanie sądowe na każdym jego etapie i wiąże się z wypłatą uzgodnionego odszkodowania lub zadośćuczynienia w uzgodnionym terminie, bez oczekiwania na prawomocność wyroku i bez obaw o zakwestionowanie treści ugody.

Powszechnie przyjmuje się, że odszkodowania i zadośćuczynienia zwolnione są z obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych. Katalog wyjątków od tej zasady jest jednak bardzo rozbudowany, dlatego przed podjęciem decyzji o zawarciu ugody, warto go przeanalizować pod kątem potencjalnej sytuacji, w jakiej możemy się znaleźć.

Zgodnie z wyjątkiem od ogólnej zasady zwolnienia podatkowego dla odszkodowań i zadośćuczynień wynikającej z art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g), który stanowi, że wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia z wyjątkiem odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Interpretacje podatkowe i orzecznictwo sądów administracyjnych jasno stwierdzają, że  wypłata świadczenia na podstawie ugody pozasądowej z Towarzystwem Ubezpieczeniowym nie jest odszkodowaniem, którego wysokość lub zasady ustalania wynikają z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 U.p.d.o.f. Źródłem tego odszkodowania jest w takiej sytuacji wola stron wyrażona w zawartej ugodzie lub porozumieniu.

Wyłączenie określone w lit. g) cytowanego przepisu dotyczy wyjątku jakim jest odszkodowanie. Niestety na dzień dzisiejszy brak jest zaktualizowanego i szerokiego orzecznictwa w zakresie zadośćuczynienia będącego przedmiotem ugody pozasądowej. Można zatem poddać polemice kwestię związaną z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od ugody przedsądowej zawartej z ubezpieczycielem, której przedmiotem jest wyłącznie zadośćuczynienie.
Aby jednak rozwiać wszelkie wątpliwości w tym zakresie konieczne jest zwrócenie się z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej do właściwego miejscowo dyrektora Izby Skarbowej albo… zawarcie ugody sądowej.