Rozwód jest trudnym i stresującym doświadczeniem w życiu każdego członka rozpadającej się rodziny. W postępowaniu rozwodowym rozstrzyga się bowiem szereg kwestii związanych z ustaniem małżeństwa, zarówno w stosunkach między samymi małżonkami, jak również między nimi a wspólnymi małoletnimi dziećmi. Uregulowaniu podlega bowiem całość spraw rodziny mając na względzie ochronę interesów wszystkich jej członków. Sąd w wyroku rozwodowym obligatoryjnie musi orzec między innymi o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i kontaktach rodziców z dzieckiem (chyba że małżonkowie zgodnie wnieśli o nieorzekaniu o kontaktach).

PISEMNE POROZUMIENIE MAŁŻONKÓW

Małżonkowie w trakcie postępowania rozwodowego mogą przedstawić pisemne porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywania kontaktów z dzieckiem po rozwodzie. Warunkiem jego uwzględnienia przez Sąd jest zgodność takiego porozumienia z dobrem dziecka. W treści porozumienia wychowawczego powinny być ujęte wszystkie istotne kwestie związane z prawami i obowiązkami rodziców wobec dziecka. Nie ma jednak żadnych przepisów, które regulowałyby wprost formę czy treść takiego porozumienia. Jeżeli rodzice mają trudności we wspólnym komunikowaniu się, warto uwzględnić w porozumieniu wychowawczym podstawowe zasady, żeby zawczasu wyeliminować mogące powstać w przyszłości nieporozumienia i spory.

WYKONYWANIE WŁADZ RODZICIELSKIEJ PRZEZ OBOJE RODZICÓW

Sąd może orzec o wykonywaniu władzy rodzicielskiej przez oboje rodziców, nawet w przypadku gdy nie przedstawią oni porozumienia wychowawczego. Wskazane rozstrzygnięcie stanowi konsekwencję uwzględniania przez sąd prawa dziecka do wychowywania przez oboje rodziców. W związku z faktem, iż często z rozwodem wiąże się zmiana miejsca zamieszkania rodziców, którzy nie chcą mieszkać wspólnie, sąd w wyroku rozwodowym musi wskazać miejsce zamieszkania dziecka po rozwodzie. Nawet jeśli dziecko będzie przebywało na przemian u każdego z rodziców, dziecko może mieć tylko jedno miejsce zamieszkania.

OGRANICZENIE WŁADZY RODZICIELSKIEJ

Innym rozstrzygnięciem dotyczącym władzy rodzicielskiej jest powierzenie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców z ograniczeniem władzy drugiego do określonych obowiązków i uprawnień względem dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia. Zakres praw i obowiązków szczegółowo określa sąd. Przykładowo rodzic ograniczony w wykonywaniu władzy rodzicielskiej może mieć prawo do decydowania w sprawie wyboru szkoły, do jakiej będzie uczęszczało dziecko czy zajęć pozaszkolnych.

ZAWIESZENIE I POZBAWIENIE WŁADZY RODZICIELSKIEJ

Sąd rozwodowy, decydując o władzy rodzicielskiej, powinien również zwrócić uwagę czy nie zachodzą okoliczności uzasadniające zawieszanie lub pozbawienie władzy rodzicielskiej. W razie przemijającej przeszkody w wykonywaniu władzy rodzicielskiej sąd opiekuńczy może orzec zawieszenie władzy rodzicielskiej. Bez znaczenia jest, jak długo przeszkoda będzie istnieć. Istotne jest bowiem, że przeszkoda za jakiś czas minie i rodzice będą mogli powrócić do wykonywania władzy rodzicielskiej. W przypadku zajścia przesłanek wyraźnie określonych w przepisach, sąd pozbawi rodzica lub rodziców władzy rodzicielskiej.

Na koniec należy podkreślić, że podczas wyboru sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej przez sąd, najważniejszym kryterium, którym należy się kierować, jest dobro dziecka. Warto także mieć w trakcie całego postępowania do pomocy profesjonalnego pełnomocnika (radcę prawnego lub adwokata), który nie tylko pomoże przebrnąć przez skomplikowaną procedurę, ale także ukoi emocje i pozwoli spojrzeć na sprawę z innej perspektywy.